İnsan olmak bir şeydir, ama eşref-i mahlukat olmak başka bir şeydir.

Kur’an-ı Kerim “insan” ı tarif ederken iki şekilde tarif eder. Biri “eşref-i mahlukat”, diğeri ise “esfel-i safilin” dir.

Esfel-i safilin, yani yaratılmışların en kötüsüdür. Hayvanlardan daha aşağı bir mahluktur. O asidir, isyankardır, öldürür, parçalar, sadisttir, zalimdir, haindir. Kısacası kötü diye vasıflandırdığımız tüm yapıları bünyesinde barındırandır.

Günümüz dünyasında bu vasıflarla vasıflanmış insan, ülke, din vardır ve gözümüzün önündedir. Dünyanın birçok yerinde halen mevcudiyetlerini sürdürmektedir. Örneğin Orta-Doğu’da Gazze’de gördüklerimiz ve bizim görmediğimiz ama oradaki insanların yaşadıkları bunun açık ördeğidir. Hastaneleri bile bombalayarak yüzlerce hatta binlerce masum insanı katleden anlayış işte bu esfel-i safilin kavramı içindedir.

Eşref-i mahlukat ise yaratılmışların en mükemmeli, en şereflisi, en merhametlisi, en cömerti, en munisidir. Kısacası özlenen vasıflara sahip olan insandır. O insan ayrıca yalan söylemez, iftira atmaz, namusa saldırmaz, kul hakkı yemez, kul olduğunun bilincindedir. Daha iyi dediğimiz nice özelliklere de sahiptir.

O yardımseverdir. Komşusu aç iken o tok uyuyamaz. Dünyanın neresinde olursa olsun bir kardeşi ızdırap çekiyorsa o da aynı ızdırabı yüreğinde çeker. Küfre meyletmez aksine kafire karşı onurlu zorlu ve gururludur. Mümine karşı ise şefkat doludur, güler yüzlüdür.

Eşref-i mahlukat kavramı içindeki insan tüm inananları kardeş olarak görür. Kur’an-ın ifadesine göre bir duvarın taşları gibidir. Eğer o duvarın taşlarına bir delik açacak olursan ebedî mahvın kapısını açmış olursun.

Ha, bir de şu var. Ramazan ayının manevi havasını iftar sofralarında gövde gösterisi yapanlar, dini bir ibadeti dünya emellerine alet etmekten öte bir şey değildir. Zengin sofraları iftar sofraları olamaz. Şaşırmayalım.

Şimdi kendimize bir dönüp bakalım ve nerede olduğumuzu bir değerlendirelim.

Haydi…

Remzi Erdem

2024 Mart İstanbul